Dit weten we tot nu toe over de nieuwe coronavariant omikron

Omikron, de nieuwe variant van het coronavirus, heeft inmiddels voor nieuwe reisbeperkingen over de hele wereld gezorgd. Na een bezoek aan Zuid-Afrika, waar deze mutatie het eerst werd gezien, zijn er inmiddels al minimaal 13 Nederlanders besmet met deze nieuwe variant. Dit is wat we tot nu toe weten over de nieuwe coronavariant die de naam omikron heeft gekregen.

Hoe heet de nieuwe coronavariant?

De officiële, wetenschappelijk naam van deze nieuwe coronavariant is B.1.1.529. De WHO, (World Health Organisation ofwel Wereldgezondheidsorganisatie) verwijst met deze naam naar de Griekse letter ‘o’. Andere coronavarianten, zoals de bètavariant of deltavariant, zijn ook vernoemd naar een letter uit het Griekse alfabet.

Met de letter ‘o’ voor de benaming heeft de WHO 2 letters uit het Griekse alfabet overgeslagen. In principe was de naam ‘nu’ aan de beurt. Dit lijkt echter verdacht veel op het Engelse woord ‘new’, wat ‘nieuw’ betekend. 

Ook de letter daarna, de ‘ksi’ is overgeslagen door de WHO. Dat lijkt namelijk op ‘Xi’ en dat is een in China veel voorkomende achternaam. Bovendien heeft de Chinese president Xi Jinping, dus ligt het ook diplomatiek nogal gevoelig.

Met het geven van de namen aan ziekten wil de WHO geen ‘culturele, sociale, nationale, regionale, professionele of etnische groepen’ kwetsen. Daarom kwam de WHO in dit geval uit bij de 15e letter van het Griekse alfabet, om zo niemand voor het hoofd te stoten en geen verwarring te scheppen.

Waar is de omikronvariant ontdekt?

Deze variant is als eerste in Zuid-Afrika ontdekt. Daar zijn ook de meeste besmettingen met deze nieuwe mutatie vastgesteld. Inmiddels zijn ook in andere Afrikaanse landen, met name in Zimbabwe, Namibië en Botswana, veel besmettingen hiermee geconstateerd.

Vrijdag maakte België ook al bekend dat deze variant daar is opgedoken. Een dag later meldden ook Engeland, Duitsland en Italië de eerste besmettingen. Weer een dag later meldden ook Nederland, Denemarken en Australië besmettingen met omikron.

Het heeft er dus alle schijn van dat de omikronvariant in Afrika is ontstaan. Een mogelijk oorzaak is dat daar nog niet veel mensen zijn gevaccineerd. Een nieuwe mutatie kan namelijk makkelijker ontstaat als er slechts een klein gedeelte van de bevolking antistoffen heeft.

Is omikron gevaarlijk?

De WHO en het ECDC, het Europese RIVM, hebben omikron de stempel ‘zorgelijk’ gegeven. Uit onderzoek is gebleken dat deze variant besmettelijker is dan andere varianten. 

Omikron is in navolging van de alfa-, bèta,- gamma- en deltavariant inmiddels al de 5e coronamutant die als ‘zorgelijk’ is aangeduid. Het RIVM bevestigde inmiddels dat deze variant afwijkt van eerdere vormen. Het is op dit moment nog niet bekend of mensen er zieker van worden dan ‘gewone’ corona.

Helpen de huidige vaccins ook tegen de omikronvariant?

Het valt op dit moment nog niet te zeggen of de huidige vaccins ook effectief zijn tegen de omikronvariant. Omdat de nieuwe variant nog niet heel veel voorkomt en het relatief nieuw is, is er nog weinig onderzoek naar gedaan.

Moderna en Pfizer, enkele van de fabrikanten van de coronavaccins, hebben al gemeld hun vaccin zo snel mogelijk aan de nieuwe virusvarianten aan te zullen passen. Deze waren eerder al effectief tegen onder andere de deltavariant.

Er is op dit moment ook nog weinig bekend over het ziekteverloop van een besmetting met de omikronvariant. Of je er zieker of juist minder ziek van wordt dan van de andere varianten is daarom ook nog niet bekend.

Hoe gaan we de verspreiding van de omikronvariant stoppen?

In diverse landen is inmiddels een vliegverbod ingesteld voor vluchten vanuit Zuid-Afrika. Het Verenigd Koninkrijk was donderdag het eerste land die dit afkondigde, Nederland volgde een dag later.

Er gelden nu voorwaarde voor Nederlanders die terugkeren uit een land waarvoor een vliegverbod geldt. Eén van die voorwaarden is het moeten laten testen bij zowel vertrek als bij aankomst. Bovendien moeten ze bij aankomst in quarantaine. Uit Zuid-Afrika teruggekeerde Nederlanders die positief zijn getest, logeren in een quarantainehotel in de buurt van Schiphol.

De verwachting is dat de omikronvariant besmettelijker is dan bijvoorbeeld de deltavariant en daardoor uiteindelijk meer zal voorkomen. De meeste mensen die besmet raken zullen daarom de omikronvariant oplopen.