Grondstofprijzen exploderen

Wereldwijd is er nog steeds een enorm tekort aan grondstoffen, waardoor de prijzen van staal tot papierpulp en van koffie tot computerchips zijn geëxplodeerd. De grootste oorzaak hiervan is dat er tijdens de coronapandemie nauwelijks voorraden zijn aangelegd. Dit kan voor veel Nederlandse mkb-bedrijven zelfs het einde betekenen.

Ook de prijzen voor de grondstoffen als granulaatkorrels, papierpulp en polysiclium zijn enorm gestegen. Van deze grondstoffen wordt onder andere respectievelijk verpakkingsfolie, toiletpapier en zonnepanelen gemaakt. Deze leveringsproblemen en stijgende productiekosten bezorgt fabrikanten hoofdbrekens, want deze kosten kunnen ze niet automatisch verhalen op de klant.

Een van deze bedrijven is bijvoorbeeld MLF Verpakkingen in Zaltbommel. Zij produceren verpakkingsfolie met als grondstof granulaatkorrels. Nog niet zo heel lang geleden koste een ton korrels nog 1.300 dollar, dat is nu al ruim 1.900 dollar. Het bedrijf kan de hogere kosten echter niet doorberekenen. De producenten van deze korrels zijn chemische concerns als Basf, Dupont en Shell Chemie. Zij voeren deze prijsstijgingen door. De afnemers van MLF Verpakkingen zijn onder andere supermarkten en grote voedingsmiddelenconcerns. Die hebben echter bestaande contracten met prijsafspraken, waardoor de prijsstijging niet doorberekend kan worden.

Nauwelijks voorraden

De economie trekt aan, terwijl er nauwelijks voorraden zijn. Dan gaat er nogal wat tijd overheen voordat de fabrieken dan weer op volle toeren draaien. Dit leidt tot schaarste, met als gevolg hogere prijzen.

Naast de schaarste is ook de logistiek totaal ontregeld. Veel grondstoffen worden via containers vanuit Azië naar Europa vervoerd. Er zijn echter veel te weinig containers, waardoor de prijzen voor de transport van één container uit Azië geen 2.000 dollar meer kost, maar momenteel zelfs 12.000 dollar of meer. Ook dat moeten de afnemers zelf betalen. Uiteindelijk zal ook de consument dit in de portemonnee gaan voelen. Door de file in het Suezkanaal afgelopen zomer is dit alleen maar erger geworden.

Aluminium is absurd duur

Ook scheepswerven proberen wanhopig aan aluminium te komen om nieuwe boten te kunnen bouwen. Enkele maanden terug kosten een ton aluminium nog 1.450 dollar. Dat zit nu al op 2.300 dollar of meer. Soms is er zelf helemaal niets te krijgen.

Begin vorig jaar stortte de vliegtuigbouw in in, waardoor aluminiumproducenten de productie stil legden. Echter, doordat mensen niet meer op buitenlandse vakantie konden, gingen steeds meer mensen hun vakantiegeld besteden aan het kopen van een plezierbootje. En die bootjes zijn allemaal van aluminium. Dat leidt ertoe dat scheepswerven steeds vaker afhankelijk werden van restpartijtjes aluminium. Daardoor werd ook daar druk in gehandeld en gespeculeerd. Indien elke prijsstijging zou worden doorberekend aan de consument, zou er een inflatie komen. Helemaal als de consument ook zou worden gecompenseerd in de vorm van hogere lonen. Deze loon- en prijsspiraal is momenteel nog niet te zien. 

Momenteel zijn in ieder geval de logistieke problemen al grotendeels opgelost.

Door de coronapandemi zijn gevolgen blootgelegd van ontwikkelingen die al veel langer gaande zijn. Door de mondialisering is veel productie van basismaterialen verplaatst van Europa naar Azië. Het personeel is daar goedkoper en de milieueisen zijn minder strikt. Ook voor de energievretende productie van aluminium zijn we inmiddels grotendeels afhankelijk geworden van andere continenten.

Reshoring

De oplossing zou zijn om weer aluminium-, staal- en chemiefabrieken naar Europa te halen. Dat heet reshoring. De milieulobby wil juist van deze bedrijfstakken af, omdat ze erg vervuilend zijn. Voor de kunststofindustrie speelt er waarschijnlijk een ander argument. Voor de chemie speelt vooral het hogere rendement op geïnvesteerd vermogen. 

Ramp voor mkb-bedrijven

De huidige situatie is een ramp voor veel mkb-bedrijven. In sommige gevallen kon er pas een prijs van de grondstof worden gegeven op het moment van levering. Daarmee geeft de afnemer dus eigenlijk een soort blanco cheque aan de leverancier af.

De herstel die sinds afgelopen zomer aan de gang is, kon wel eens voor veel bedrijven te laat zijn gekomen.