Waar komt het prachtige gele zand in Drenthe vandaan?

Het gele zand in Drenthe, dat vaak een opvallende lichtgele kleur heeft, roept nieuwsgierigheid op bij velen. In een reportage over het landschapskunstwerk Broken Circle bij het Drentse Emmen was te zien dat er veel prachtig geel zand ligt. Vooral in het licht van recente ontwikkelingen zoals de bouw van een distributiecentrum bij Oranjedorp, waarbij archeologische schatten verloren zijn gegaan, groeit de belangstelling voor de herkomst van dit zand. Maar wat is zand eigenlijk en waar komt het vandaan?

Wat is zand precies?

Zand lijkt misschien niet meer dan kleine korreltjes, maar het is eigenlijk gesteente. Elk zandkorreltje is als het ware een mini-steen. Deze korreltjes variëren in grootte, maar over het algemeen zijn ze kleiner dan 2 millimeter. Als de korrels groter zijn dan 2 millimeter, spreken we niet meer van zand maar van grind. In Nederland en veel delen van West-Europa bestaat zand voornamelijk uit kwarts, een mineraal dat in verschillende vormen voorkomt.

Verschillende soorten zand

Kwarts is een veelvoorkomend mineraal en komt in verschillende gesteenten voor, zoals graniet. Het kan verschillende kleuren hebben, afhankelijk van de aanwezige verontreinigingen, en kan zowel doorzichtig als ondoorzichtig zijn. Wat kwarts uniek maakt, is zijn hardheid en weerstand tegen chemische aantasting. Hierdoor kunnen zandkorrels een zeer hoge leeftijd bereiken, soms zelfs miljarden jaren.

Het gele zand in Drenthe

Maar waar komt het zand in Drenthe vandaan? Het is niet, zoals sommigen wellicht denken, afkomstig van de zee of het strand. Tijdens de ijstijden hebben rivieren en smeltwater van gletsjers en ijskappen enorme hoeveelheden zand verplaatst en afgezet. Dit heeft geleid tot dikke zandlagen, soms wel tientallen meters dik, in de bodem van Drenthe.

Tijdens de ijstijd schuurden gletsjers over Noord-Europa en braken ze rotsblokken af, die vervolgens vermalen werden tot zand en leem. Toen het ijs smolt, bleven deze afzettingen achter. Het zand in Drenthe is dus afkomstig van rotsblokken uit Scandinavië, die door gletsjers naar deze regio zijn getransporteerd.

Fascinerende geschiedenis van zand in Drenthe

Deze fascinerende geschiedenis van het zand in Drenthe werpt een nieuw licht op het landschap en de bodem van deze regio. Het laat zien hoe de natuur gedurende duizenden jaren heeft bijgedragen aan het vormen van het landschap zoals we dat vandaag de dag kennen.

Bron: RTV Drenthe / (C) Afbeelding: Hay Kranen – WikiCommons