Wat is inflatie? Alles wat je over de inflatie wilt weten

Inflatie is een algemene prijsstijging van goederen en diensten in een economie. Dit betekent dat een euro vandaag minder koopkracht heeft dan een euro gisteren. Dit wordt uitgedrukt in een percentage, bijvoorbeeld 2% inflatie betekent dat de prijzen in een jaar tijd met 2% zijn gestegen.

Hoe wordt inflatie gemeten?

Inflatie wordt gemeten aan de hand van een prijsindex, zoals de consumentenprijsindex (CPI). De CPI is een mandje van goederen en diensten dat een gemiddeld huishouden in een land aanschaft. De prijzen van deze goederen en diensten worden regelmatig gemeten en de resultaten worden vergeleken met de prijzen van een jaar geleden.

Welke factoren hebben invloed op de inflatie?

Er zijn verschillende factoren die prijsstijgingen kunnen veroorzaken. De meest voorkomende factoren zijn:

• Toenemende vraag naar goederen en diensten: Als de vraag naar goederen en diensten toeneemt, maar het aanbod niet toeneemt, dan stijgen de prijzen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de economie groeit en er meer mensen zijn die goederen en diensten willen kopen.
• Toenemende kosten van productie: Als de kosten van productie stijgen, dan zullen bedrijven de prijzen van hun producten en diensten verhogen om hun winst te behouden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de grondstoffenprijzen stijgen of als de lonen stijgen.
• Geldontwaarding: Als de hoeveelheid geld in omloop toeneemt, dan wordt het geld minder waard. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de centrale bank meer geld bijdrukt om de economie te stimuleren.

Positief of negatief

Inflatie kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Positieve gevolgen zijn bijvoorbeeld dat het de economie kan stimuleren doordat bedrijven meer winst maken en mensen meer geld uitgeven. Negatieve gevolgen zijn bijvoorbeeld dat het de koopkracht van mensen kan verminderen en dat het de concurrentiepositie van bedrijven kan verslechteren.

Invloed van de centrale bank

De centrale bank van een land probeert de inflatie onder controle te houden. Dit doet de centrale bank door de rente te verhogen of te verlagen. Een hogere rente maakt het voor bedrijven duurder om geld te lenen, waardoor ze de prijzen van hun producten en diensten minder snel zullen verhogen.

Wat betekent het dat de inflatie is gedaald?

De inflatie was in 2023 11,6%, terwijl die in 2024 is gedaald naar 4,1%. Dat betekent dus nog steeds dat de gemiddelde prijzen in 2023 11,6% zijn gestegen en dat diezelfde prijzen in 2024 alweer 4,1% zijn gestegen.

De inflatie wordt uitgedrukt als een percentageverandering van de prijzen. 11,6% inflatie in 2023 betekent dat de prijzen in 2023 gemiddeld 11,6% hoger waren dan in 2022. 4,1% inflatie in 2024 betekent dat de prijzen in 2024 gemiddeld 4,1% hoger waren dan in 2023.

Voorbeeld:
Stel dat een bepaald product in 2022 €100 kostte, in 2023 €111,60 kostte en in 2024 €116,18 kostte.

De inflatie in 2024 (4,1%) is dus lager dan de die in 2023 (11,6%), maar de prijzen zijn nog steeds gestegen.

Nuttig om te weten

Er zijn nog een paar nuttige dingen om te weten:

• Inflatie kan verschillende gevolgen hebben voor mensen en bedrijven. Voor mensen kan dit betekenen dat ze minder kunnen kopen voor hun geld. Dit kan leiden tot een lagere koopkracht en een verminderde levenskwaliteit. Voor bedrijven kan het betekenen dat hun kosten stijgen, waardoor hun winstmarges kunnen dalen.
• De centrale bank probeert de inflatie onder controle te houden. Dit doet de centrale bank door de rente te verhogen of te verlagen. Een hogere rente maakt het voor bedrijven duurder om geld te lenen, waardoor ze de prijzen van hun producten en diensten minder snel zullen verhogen.

Inflatie in Europa

De inflatie in 2023 in België was 8,9%. Dit is de hoogste stijging in België sinds 1982. Ook dit werd veroorzaakt door de stijgende energieprijzen en de prijzen van benzine, diesel en gas, net als de prijzen van andere goederen en diensten.
In Duitsland was de inflatie in 2023 8,1%, in Noorwegen 5,7%, in Zweden 6,1% en in Luxemburg 8,2%. Over de gehele eurozone was de inflatie 8,6%. Dit is de hoogste stijging in de eurozone sinds de introductie van de euro in 1999.

Vragen en antwoorden

Vraag: Soms lees je dat de inflatie in februari bijvoorbeeld 8% is, en in maart 4%. Betekent dat, dat alles eerst 8% duurder is geworden en de maand erna weer 4% of hoe werkt dat precies?

Antwoord:
Nee, dat betekent niet dat alles eerst 8% duurder is geworden en de maand erna weer 4%. Inflatie wordt gemeten als een percentageverandering van de prijzen van een mandje van goederen en diensten. Dit mandje wordt regelmatig geactualiseerd om ervoor te zorgen dat het een goede weergave geeft van de prijzen die mensen in het dagelijks leven betalen.

In het voorbeeld van februari en maart betekent een inflatie van 8% in februari dat de prijzen van het mandje van goederen en diensten in februari 8% hoger waren dan in februari 2022. In maart was de inflatie 4%, wat betekent dat de prijzen van het mandje van goederen en diensten in maart 4% hoger waren dan in maart 2022.

De inflatie van 8% in februari betekent dus niet dat alles 8% duurder is geworden. Het betekent dat de prijzen van het mandje van goederen en diensten in februari 8% hoger waren dan in februari 2022. Dit betekent dat sommige prijzen meer dan 8% gestegen zijn, terwijl andere prijzen minder dan 8% gestegen zijn.

De inflatie van 4% in maart betekent dus ook niet dat alles 4% duurder is geworden. Het betekent dat de prijzen van het mandje van goederen en diensten in maart 4% hoger waren dan in maart 2022. Dit betekent dat sommige prijzen meer dan 4% gestegen zijn, terwijl andere prijzen minder dan 4% gestegen zijn.

Om een goed beeld te krijgen van de inflatie is het dus belangrijk om te weten welke goederen en diensten in het mandje van goederen en diensten zijn opgenomen.

Vraag: Moet je kijken naar de inflatie per maand of beter over een heel jaar?

Antwoord:
Dat hangt af van wat je wilt weten. De inflatie per maand geeft een goed beeld van de recente prijsontwikkeling. Als je wilt weten of de prijzen in de afgelopen maand zijn gestegen of gedaald, dan is de inflatie per maand de beste indicator.

De inflatie over een jaar geeft een beter beeld van de algemene prijsontwikkeling. Als je wilt weten of de prijzen in de afgelopen periode zijn gestegen of gedaald, dan is de inflatie over een jaar de beste indicator.

In het algemeen is het beter om naar de inflatie over een jaar te kijken. Dit omdat deze per maand soms sterk kan variëren, bijvoorbeeld doordat de prijzen van bepaalde goederen of diensten in een bepaalde maand sterk kunnen stijgen of dalen. De inflatie over een jaar is minder gevoelig voor deze schommelingen en geeft dus een betrouwbaarder beeld van de algemene prijsontwikkeling.

In het voorbeeld van februari en maart was de inflatie per maand 8% in februari en 4% in maart. Dit zou kunnen suggereren dat de prijzen in maart zijn gedaald. Als je het echter over een heel jaar kijkt, dan zie je dat de inflatie in Nederland in 2023 11,6% was. Dit betekent dat de prijzen in Nederland in 2023 gemiddeld 11,6% zijn gestegen. De inflatie per maand van 8% in februari en 4% in maart is dus geen betrouwbare indicator van de algemene prijsontwikkeling in Nederland in 2023.

Vraag: Wat was de inflatie in Nederland in 2023?

Antwoord:
De inflatie in Nederland in 2023 was 11,6%. Dit is de hoogste percentage in Nederland sinds 1982. Deze was vooral hoog door de stijgende energieprijzen. De prijzen van benzine, diesel en gas zijn in 2023 sterk gestegen. Ook de prijzen van andere goederen en diensten zijn in 2023 gestegen, maar minder sterk dan de energieprijzen.

De inflatie in Nederland is in 2024 gedaald naar 4,1%. Dit is nog steeds boven het doel van de Europese Centrale Bank van 2%. De Europese Centrale Bank verwacht dat de inflatie in 2025 verder zal dalen naar 2,2%.

(C) Afbeelding: Pixabay